Wat is ‘PKI’? Een complete uitleg.

PKI staat voor Public Key Infrastructure – een systeem van technologieën, regels en procedures dat zorgt voor veilige digitale communicatie via versleuteling en elektronische handtekeningen. In een tijd waarin digitale communicatie de norm is, is vertrouwen essentieel.

PKI geeft waarborgen rond identiteit, vertrouwelijkheid, integriteit en authenticiteit van digitale communicatie. Het vormt daarmee de ruggengraat van veilige online interacties, zoals juridisch rechtsgeldige digitale handtekeningen, het versleutelen van gegevens en het verifiëren van identiteiten.

Waar wordt PKI toegepast?

• Digitaal ondertekenen van documenten (zoals met PKIsigning)
• Authenticatie voor toegang tot overheidsdiensten
• Beveiligd e-mailverkeer (zoals met S/MIME)
• Versleuteling van websites (SSL/TLS)
• Versleuteling van gegevens op (lokale) bedrijfsnetwerken

Hoe werkt PKI?

PKI gebruikt een sleutelparen-systeem (cryptografie):

• Een publieke sleutel: vrij beschikbaar, waarmee anderen iets kunnen versleutelen of een handtekening kunnen controleren.
• Een private sleutel: geheim en veilig opgeslagen, waarmee je iets kunt ontsleutelen of ondertekenen.

Een certificaat koppelt die publieke sleutel aan een identiteit (bijv. persoon of organisatie), en wordt uitgegeven door een Trusted Third Party, een certificaatinstantie (CA), zoals DigiCert/QuoVadis of KPN.

Deze derde partij heeft de mogelijkheid om op verzoek van de eigenaar het certificaat in te trekken, mocht de geheime sleutel zijn gelekt, of als iemand bijvoorbeeld uit dienst gaat. Hierdoor is het technisch niet meer mogelijk om te ondertekenen of wordt de handtekening ongeldig verklaard.

Waarom is PKI belangrijk?

PKI vergroot vertrouwen en veiligheid door:

• Authenticatie – verifieert gebruikers, apparaten of servers met certificaten
• Encryptie – beschermt data onderweg, bijvoorbeeld via TLS (HTTPS) en e‑mail.
• Integriteit – detecteert wijzigingen aan informatie, zoals documenten, e‑mail of software.

Wat is PKIoverheid (ook wel PKIo)?

In Nederland spreken we ook vaak over PKI-overheid. PKIoverheid is de Nederlandse implementatie van PKI, beheerd door de overheid (Logius, onder toezicht van het ministerie BZK). Het is een publiek-private samenwerking die digitale certificaten uitgeeft namens de Staat der Nederlanden. Doel: veilige communicatie tussen burgers, bedrijven en overheidsinstanties.

De PKI-overheid certificaten zijn gebaseerd op de Staat der Nederlanden Root CA en voldoen aan strenge eisen voor betrouwbaarheid, veiligheid en continuïteit.

Het biedt deze typen certificaten:

• Authenticatie‑, encryptie‑ en ondertekeningscertificaten‑certificaten voor burgers, professionals en organisaties .
• Server (-service)certificaten (TLS) voor veilige verbinding met overheidsservices (zoals Digipoort)

Deze twee soorten certificaten worden nog wel eens verward, omdat ze allebei de naam PKI dragen, maar een verschillend doeleinde hebben.

Aanbieders van PKIoverheid‑certificaten in Nederland zijn bijvoorbeeld deze QTSP’s: Digidentity, KPN, Cleverbase en DigiCert/QuoVadis. Zie complete lijst: Overview of PKIoverheid certificates

Waarvoor wordt PKIoverheid gebruikt?

PKIoverheid-certificaten zijn bijvoorbeeld essentieel voor:

• Belastingaangifte en Publicatiestukken Kamer van Koophandel via Digipoort
• Digitale ondertekening van documenten
• Authenticatie van overheidswebsites en systemen
• Veilige communicatie in de zorg en rechtspraak

Ondanks dat het gebruik van PKIoverheid-certificaten niet wettelijk verplicht is, wordt het in veel sectoren wel als standaard gezien. Bijvoorbeeld: een organisatie die aangiftes aanlevert aan de Belastingdienst via eigen software, heeft een PKIoverheid-servercertificaat nodig.

Verschil tussen PKI en PKIoverheid

Europees register

Alle dienstverleners zijn ook opgenomen in een Europees register, waarbij gewaarborgd wordt dat deze certificaten dus ook onderling tussen lidstaten dezelfde vertrouwenswaarde hebben. Softwareleveranciers gebruiken deze lijst om bijvoorbeeld groene vinkjes te tonen zodat duidelijk is dat het certificaat wordt erkend.

PKI – PKIsigning

Dit artikel geeft je ook wat meer achtergrond bij onze bedrijfsnaam PKIsigning 😊. Het maakt duidelijk dat we ondertekenen op basis van een betrouwbare infrastructuur.

Wij zien PKI als essentieel voor veilige digitale communicatie. Het stelt je in staat om gegevens te versleutelen, identiteiten te verifiëren en documenten rechtsgeldig te ondertekenen. PKIoverheid voegt daar in Nederland extra vertrouwen aan toe, doordat het certificaten levert die voldoen aan de hoogste standaarden van de Nederlandse overheid.
 

Video PKIoverheid.nl.