AI, deepfakes en je digitale identiteit  

Kunstmatige intelligentie (AI) maakt processen in rap tempo slimmer en efficiënter, maar brengt ook nieuwe risico’s met zich mee. Een van de meest zorgwekkende ontwikkelingen is de opkomst van deepfakes: levensechte nepvideo’s en -audio’s die nauwelijks van echt te onderscheiden zijn. In een samenleving waarin beeld en geluid steeds vaker als bewijs dienen, wordt het steeds moeilijker om te vertrouwen op wat we zien of horen. 

Digitale dreiging groeit 

Het recente Cybersecuritybeeld Nederland [1] laat zien dat de digitale dreiging voor Nederland onverminderd groot is. Cybercriminelen, statelijke actoren en hacktivisten maken steeds vaker gebruik van AI en andere geavanceerde technieken. De risico’s zijn niet hypothetisch: ransomware, datalekken en sabotage van vitale infrastructuur komen steeds vaker voor. De digitale ruimte is een complex ecosysteem waarin één kwetsbaarheid grote keteneffecten kan veroorzaken. 

Vertrouwen begint bij identiteit

In deze context is betrouwbare digitale identiteitsverificatie belangrijker dan ooit. Want als je niet zeker weet wie er aan de andere kant van het scherm zit, hoe kun je dan veilig zakendoen? Of het nu gaat om het ondertekenen van een contract, het openen van een bankrekening of het aanvragen van een vergunning: de identiteit van de gebruiker moet onomstotelijk vaststaan. 

eIDAS2 en de EUDI Wallet: een Europese stap vooruit

Gelukkig wordt er op Europees niveau hard gewerkt aan oplossingen. De herziene eIDAS2-verordening [2] introduceert de European Digital Identity Wallet (EUDI Wallet): een app waarmee burgers en bedrijven hun identiteit veilig kunnen bewijzen en digitale gegevens kunnen beheren. Denk aan diploma’s, rijbewijzen of een gekwalificeerde elektronische handtekening. 

De EUDI Wallet is ontworpen met privacy en veiligheid als uitgangspunt. Gebruikers houden zelf de regie over welke gegevens ze delen, met wie en wanneer. En dat is essentieel in een tijd waarin vertrouwen in digitale interacties onder druk staat. 

De rol van gekwalificeerde vertrouwensdiensten 

De eIDAS2-verordening versterkt de rol van Qualified Trust Service Providers (QTSPs [3]. Deze partijen leveren gekwalificeerde elektronische handtekeningen, zegels, tijdstempels en – nieuw – elektronische attesteringen van attributen. Deze laatste maken het mogelijk om bijvoorbeeld een diploma, vergunning of lidmaatschap digitaal en rechtsgeldig te bewijzen. 

De markt voor deze diensten groeit snel. Volgens onderzoek van INNOPAY [4] zal het gebruik van gekwalificeerde handtekeningen en attributen sterk toenemen door de komst van de EUDI Wallet. Tegelijkertijd zijn er steeds meer eisen aan aanbieders, onder andere door de NIS2-richtlijn en strengere certificeringseisen. 

Wat betekent dit voor organisaties? 

Voor organisaties betekent dit dat het tijd is om kritisch te kijken naar hoe zij omgaan met digitale identiteiten. De eIDAS2-verordening stelt strengere eisen, maar biedt ook kansen. Door gebruik te maken van gekwalificeerde vertrouwensdiensten – en diensten zoals van PKIsigning – kunnen organisaties voldoen aan de hoogste standaarden voor digitale veiligheid én profiteren van een efficiëntere digitale keten. 

De visie van PKIsigning 

Bij PKIsigning geloven we dat vertrouwen de basis is van elke digitale interactie. Daarom helpen wij organisaties met veilige, gekwalificeerde oplossingen voor digitale handtekeningen en identiteitsverificatie. Onze diensten voldoen aan de strengste Europese normen en zijn klaar voor de toekomst – inclusief integratie met de EUDI Wallet.

Bronnen

1. Cybersecuritybeeld Nederland 2024 | Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid 
2. Eenvoudiger identificeren en ondertekenen met eIDAS 2.0 – PKIsigning 
3. Wat zijn QTSP-ers en waarom zijn ze belangrijk? – PKIsigning 
4. De marktimpact van de eIDAS revisie op vertrouwensdiensten | Rapport | Rijksoverheid.nl